Μία γκρίζα ζώνη και ατμόσφαιρα που συνεχίζει να αιωρείται στις μέρες μας, αποτελεί δυστυχώς συχνά τροχοπέδη στη σημαντική απόφαση μίας γυναίκας -ενός ζευγαριού- να ξεκινήσει μία θεραπεία εξωσωματικής γονιμοποίησης. Αν και είναι απόλυτα ξεκάθαρο και επιστημονικά αποδεδειγμένο πως τα φάρμακα της εξωσωματικής γονιμοποίησης δεν έχουν επίπτωση στην υγεία της γυναίκας με την ορθή χρήση τους, ακόμα και άνθρωποι από τον χώρο της υγείας διαδίδουν λανθασμένες πληροφορίες και επηρεάζουν την κοινή γνώμη.

Ας ξεκινήσουμε, όμως, με την ανάλυση των φαρμάκων της εξωσωματικής, ώστε να προσδιορίσουμε τί φαρμακα είναι και τί ακριβώς προκαλούν στο σώμα της γυναίκας. Μιλάμε, λοιπόν, για ορμονικά σκευάσματα που επί της ουσίας είναι ίδια με τις φυσικές ορμόνες που ο ίδιος ο οργανισμός παράγει καθημερινά και επιτελούν σημαντικό ρόλο στη φυσιολογία της αναπαραγωγής. Για παράδειγμα, η βασική ορμόνη της αναπαραγωγής, η FSH, η θυλακιοτρόπος ορμόνη, ευθύνεται για την ανάπτυξη των ωοθυλακίων στο μηνιαίο γεννητικό κύκλο και είναι αυτή που ως σκευάσμα δίνεται εξωγενώς σε μεγαλύτερη ποσότητα ως κύριο θεραπευτικό μέσο για την ανάπτυξη πολλών ωοθυλακιών, σε ένα κύκλο, με σκοπό την επιτυχία της εξωσωματικής. Τέτοια ανασυνδιασμένα σκευάσματα, λοιπόν, που παράγονται σε βιοτεχνολογικά εργαστήρια αποτελούν ακριβέστατη αντιγραφή των φυσικών μορίων και έτσι δρουν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, ενώ με ορθή και κατάλληλη χρήση από τους ειδικούς γιατρούς της αναπαραγωγής δεν έχουν καμία επιβλαβή επίπτωση στην υγεία κάθε γυναίκας.

Μετά απο πολλών χρόνων εμπειρία από την πρώτη χρήση αυτών των ορμονών εχουμε την γνώση για την ασφαλή και ενδεδειγμένη χρήση τους, ώστε να εξασφαλίζουμε την υγεία των ασθενών μας δίχως αμφιβολία. Η εξατομικευμένη θεραπεία στην επιλογή πρωτοκόλλου και στη δοσολογία των φαρμάκων δίνει το βέλτιστο αποτέλεσμα με τη μικρότερη φαρμακευτική επιβάρυνση.

Ενα βέβαια από τα πιο συχνά ερωτήματα, που δεχόμαστε από τους ασθενείς μας ως ειδικοί ιατροί της αναπαραγωγής, είναι η συσχέτιση των φαρμάκων της εξωσωματικής με τον καρκίνο. Είναι για μας χωρίς κανένα δισταγμό και αμφιβολία η σαφής απάντηση σε αυτό :όχι, δεν υπάρχει καμία συσχέτιση με καμια μορφής καρκίνο στον ανθρώπινο οργανισμό.Τα επιχειρήματα είναι πολλά για την απόδειξη αυτού. Κατα αρχήν, δε θα κυκλοφορούσαν επίσημα σε όλες τις χώρες του κόσμου έχοντας λάβει επίσημες άδειες κυκλοφορίας από τις πλέον αρμόδιες αρχές επί δεκαετίες, αν προκαλούσαν συστηματικά καρκίνο. Μετά από ένα τεράστιο αριθμό υπογόνιμων ζευγαριών, που έκαναν χρήση των φαρμάκων αυτών, υπάρχει πολύ πλούσια πείρα και γνώση με την δυνατότητα να έχει πραγματοποιηθεί ένας μεγάλος αριθμός αξιοπιστων κλινικών μελετών από εγκριτες επιστημονικές κοινότητες και μεγάλα πανεπιστημιακά κέντρα ανα τον κόσμο.

Πρόσφατα, στην μονάδα μας στην Εμβρυογένεση είχαμε επιστημονική συνάντηση με σκοπό ακριβώς την ανάλυση της επίπτωσης των φαρμάκων της εξωσωματικής στην υγεία της γυναίκας και ειδικά σε ότι σχετίζεται με τον γυναικολογικό. Στην αναδρομή πολλών αξιοπιστων μελετών που ανευρέθηκαν παγκόσμια και εκπονήθηκαν στα πιο αναγνωρισμένα κέντρα πανεπιστημιακά και μη και μέσα από την δική μας κλινική εμπειρία χιλιάδων περιστατικών που έχουν πραγματοποιηθεί στην μονάδα μας δε βρέθηκε καμία στατικά σημαντική επίπτωση των φαρμάκων στην καρκινογένεση και την εμφάνιση καρκίνου λόγω της χρήσης αυτών των φαρμάκων.

Σε αντίθεση με τις ανησυχίες όλων για την υγεία των γυναικών που βιώνουν όλο αυτό το ψυχολογικό και σωματικό βάρος της προσπάθειας της απόκτησης ενός παιδιού μέσα απο την διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποιήσης, βγήκε ενα πολυ σημαντικό συμπέρασμα που λειτουργεί θετικά προς όφελος όλων αυτών των γυναικών.Λόγω του εξωνυχιστικού ελέγχου, στον οποίο υποβάλλονται όλες οι γυναίκες πριν μπούν στη διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης και της συνεχής παρακολούθησης στη στενή επαφή τους με τους γιατρούς που έχουν την ευθύνη της προσπάθειας, διαγιγνώσκονται έγκαιρα κακοήθειες είτε σε πρώιμο στάδιο έιτε σε χρόνο ιάσιμο. Αποτέλεσμα αυτού, σε αντίθεση με ότι καμία φορά αιωρείται στην ατμόσφαιρα, μπορούμε χωρίς υπερβολή να πούμε οτι η εξωσωματική γονιμοποίηση μπορει να αποτελέσει την ευεργετική δράση πρόληψης των γυναικολογικών καρκινών. Είναι, επίσης, αξιοσημείωτο οτι ένα πολύ μικρό ποσοστό γυναικών πραγματοποιούν τον ετήσιο προληπτικό γυναικολογικό έλεγχο τους. Αυτό συνυγορεί στο προαναφερθέν επιχείρημα ότι η εξωσωματική γονιμοποίηση μπορεί να σώσει τη ζωή μίας γυναίκας ή ακόμα και τη ζωή ενός άντρα, αφού πολλές φορές απαιτείται και ο ενδελεχής έλεγχος των αντρών (μην ξεχνάμε ότι η υπογονιμότητα αφορά και τα δύο φύλα εξίσου).

Καταλήγοντας συμπερασματικά ως υπεύθυνοι επαγγελματίες της υγείας και ειδικοί στην ανθρώπινη αναπαραγωγή θα πρέπει : 1ο να καθησυχάζουμε όλα τα ζευγάρια που έχουν την ανάγκη θεραπειών της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής για την ασφάλεια της χρήσης των πρωτοκόλλων θεραπείας, 2ο να νιώθουν έμπρακτα αυτήν την ασφάλεια ώστε να μην επηρεάζουν το ποσοστό επιτυχίας της όλης προσπάθειας, 3ο να δημιουργούμε όλες τις προϋποθέσεις ώστε να νιώθει το ζευγάρι την ασφάλεια για την υγεία κυρίως της γυναικας που θα λάβει τη φαρμακευτική αγωγή και, τέλος, ο βασικός γνώμωνας όλων των ενεργειών μας να είναι το βέλτιστο αποτέλεσμα με το ελάχιστο βάρος για τους ασθενείς μας.

Δρ. Βασίλης Κουφομιχαήλ,

Μαιευτήρας-Γυναικολόγος

Εμβρυογένεση